De kakkerlak van de Sorbonne

Studenten zijn er niet aan de Sorbonne van Abidjan. De Sorbonne in de grootste stad van Ivoorkust is geen universiteit, zoals de naamgenoot in Parijs, maar een speaker’s corner, naar het voorbeeld van Hyde Park in Londen.

In theorie mag iedereen er zijn zegje doen, over welk onderwerp dan ook. In theorie, want in de praktijk geldt de openbare debatplek als nationalistisch bolwerk ter ondersteuning van de Ivoriaanse president Laurent Gbagbo. Oraties ter meerdere eer en glorie van de oppositie zijn ongewenst.

Claude Nadaud, voorzitter van Sorbonne I.

Wij hebben net een van de twee voorzitters van de Sorbonne ontmoet, Claude Nadaud, die ons veel kwaads vertelt over de voormalige kolonisator Frankrijk. ‘Ivoorkust zal Frankrijk uiteindelijk koloniseren, want zij hebben daar totaal geen waarden meer. Het is een land vol gekken’, vertrouwt hij ons toe.

Een plaatselijke journalist in dienst van het Franse weekblad Jeune Afrique had ons al gewaarschuwd. De ‘Sorbonnards’, zoals ze zichzelf noemen, zijn fel anti-Frans, en in iets mindere mate anti-Europees.

De Sorbonne van Abidjan bestaat uit twee vierkante, open terreintjes, temidden van honderden marktstalletjes met gegrilde vis, gefrituurde banaan en schotels met het smakelijke rijstprutje yassa kip. In de lunchpauze zit het er vol ambtenaren en andere werknemers, die toestromen uit de nabijgelegen kantoren van het zakencentrum Le Plateau en plaatsnemen op bankjes en plastic tuinstoelen.

The ‘speakers corner’ La Sorbonne.

‘Jullie hoeven niet bang te zijn’, spreekt de orator van het moment ons toe wanneer we met twee jongens van de organisatie een van de twee spreekplekken betreden. Hij draagt een spijkerbroek, een kleurig overhemd en een petje en is populair bij zijn toehoorders. ‘Jullie blanken moorden, wij niet.’ Een lachsalvo volgt.

De spreker noemt zichzelf le cafard, de kakkerlak. Naast blanken gelijkstellen met moordenaars schept hij er bijzonder veel plezier in met een grote houten penis te poseren voor de fotograaf. Het publiek vindt het prachtig.

Le cafard, de kakkerlak. Naast blanken gelijkstellen met moordenaars schept hij er bijzonder veel plezier in met een grote houten penis te poseren voor de fotograaf.

Politiek engagement blijkt gelukkig niet zijn core business te zijn. Hij is een soort medicijnman en blijkt een middeltje in de aanbieding te hebben tegen erectiestoornissen. Vandaar de grote houten penis.

Een provocerende kakkerlak met erectiebevorderende kruiden aan de Sorbonne. Het is in elk geval weer eens iets anders dan een e-mail in je spambox met als onderwerp ‘Prove your manliness, buy our V1agr@’.  
Tekst: Olivier van Beemen

Veel marktstalletjes verkopen politieke DVD’s. Populaire onderwerpen zijn de koloniale misdaden van Frankrijk, de politieke ideeën van de huidige president en het einde van de wereld in 2012.

Fotograaf Ronald de Hommel en journalist Olivier van Beemen kregen een reisbeurs van Freevoice toegewezen waarmee zij twee weken lang reportages hebben gemaakt in Ivoorkust en Senegal in West-Afrika. Beide voormalige Franse koloniën vieren dit jaar de vijftigste verjaardag van hun onafhankelijkheid. Hun verhalen en foto’s verschijnen in Elsevier, het Financieele Dagblad, Het Parool en Supporter.